راهنمای خرید عینک آفتابی مناسب کوهنوردی

اهمیت انتخاب عینک کوهنوردی:

انتخاب عینک کوهنوردی از مهم ترین و حساس ترین تجهیزات هر کوهنورد است که باید کاملا اصولی و با دقت باشد و در خرید آن سختگیر باشید زیرا باید از چشم در برابر اشعه مضر خورشید، باد، سرما، سنگ، خاک، آبو … کاملا محافظت کند.

محافظت از چشم هنگام پیاده روی در ارتفاع بسیار مهم است. با نازک شدن هوا، نور UVB قویتر می شود و چشم شما هم مانند پوستتان، می تواند بسوزند. علاوه بر آفتاب، در صورت عدم محافظت از چشم توسط عینک آفتابی، باد و سرما هم در ارتفاع و در مناطق برفی می توانند خطرات زیادی را برای شما ایجاد کنند. بر طبق تحقیقات انجام شده توسط متخصصان حتی هوای مه آلود، 50 درصد نور خورشید را از خود عبور می دهد، بنابراین خطرات اشعه مضر نور خورشید به همان اندازه که در آب و هوای خوب و آفتابی زیاد است، در هوای ابری و مه هم بالا است.

در ارتفاعات تابش خورشید به طور قابل توجهی افزایش می یابد، به طوری که با افزایش هر 1000 متر ارتفاع، سطح UV ده تا دوازده درصد افزایش می یابد، بنابراین عینک آفتابی شما باید بتواند اشعه ماورا بنفش را از تمام جهات مسدود کند.

علاوه بر این، محیط برفی که در هنگام کوهنوردی اغلب در آن قرار می گیریم می تواند تا ۹۰٪ تابش خورشید را که به سطح برخورد می کند منعکس کند، در نتیجه تابش خورشید نه تنها از آسمان بلکه از روی زمین هم باعث آسیب به چشم شما می‌شود. این را نیز فراموش نکنید که حتی در شرایط ابری هم نور خورشید همچنان در ارتفاعات خطرناک است.

افزایش قرار گرفتن در معرض این اشعه ماورا بنفش می تواند باعث آسیب دیدگی موقتی و دائمی به چشم شود، آسیب‌هایی از جمله فوتوکراتیت (برف کوری)، اریتروپسی، آب مروارید و سوختگی قرنیه، به همین دلیل است که باید محافظت از چشم‌ها در کوهستان را جدی بگیریم.

برای مثال فوتوکراتیت نام علمی برف کوری است و یک وضعیت بسیار دردناک است که باعث کوری موقتی چشم و التهاب قرنیه می‌شود که در اثر قرار گرفتن در معرض اشعه UV این اتفاق اغلب در کوه ها می افتد، زیرا برف بیش از 80٪ از اشعه خورشید را منعکس می کند و یا اریتروپسی که ناشی از خستگی شبکیه چشم در اثر قرار گرفتن طولانی مدت در معرض تحریک شدید نور است. سندرم White out نام یخ زدن پلک ها در سرمای شدید است و یخ زدگی قرنیه که در صورت عدم درمان سریع می تواند باعث نکروزهای برگشت ناپذیر شود نیز از دیگر مشکلاتی است که بر اثر استفاده نکردن از عینک مناسب کوهنوردی ممکن است برایتان پیش بیاید.

برای انتخاب بهترین و مناسب ترین عینک این سوالات را قبل از خرید عینک از خود بپرسید:

• سابقه کوهنوردی شما چند سال است؟
• به جز کوهنوردی چه ورزش‌های دیگری انجام می دهید؟
• از عینک طبی هم استفاده می کنید؟
• قصد انجام صعودهای تابستانه را دارید؟
• قصد انجام صعود تا چه ارتفاعی را دارید؟

در ابتدای کار، پاسخ به این سوالات می تواند شما را تا حد زیادی راهنمایی کند. در مرحله‌ بعد به سراغ بررسی ویژگی‌های عینک مناسب کوهنوردی میپردازیم.

شاخص فرابنفش (UV RATING):

یکی از نکاتی که در هنگام خرید عینک باید به آن توجه کنید شاخص اشعه‌ فرابنفش عینک یا UV است. این شاخص بین صفر تا چهار می‌باشد که هرچه این عدد بالاتر برود عینک شما از کیفیت بهتری برخوردار خواهد بود. فراموش نکنید که در صورت عدم استفاده از عینک مناسب در هنگام کوهنوردی پرتوهای فرابنفش ممکن است ضررهای جبران ناپذیری مانند خشکی چشم، ایجاد آب مروارید در سنین پایین، ضعیف شدن شبکیه چشم و ایجاد سرطان چشم و پلک در بلندمدت شوند.

UV به معنای اشعه ماورا بنفش است. نور ماورا بنفش در واقع از سه باند UVC ، UVB و UVA تشکیل شده است. خوشبختانه باند UVC نگران کننده نیست، اما UVA و UVB می توانند به قرنیه شما آسیب بزنند.

• لنزهایی با شاخص صفر: این لنزها ۸۰ تا ۱۰۰ % اشعه‌ی فرابنفش را جذب می کنند.
• لنزهایی با شاخص ۱: این لنزها ۴۳ تا ۸۰ % اشعه‌ی فرابنفش را جذب می کنند.
• لنزهایی با شاخص ۲: این لنزها ۱۸ تا ۴۰ % اشعه‌ی فرابنفش را جذب می کنند.
• لنزهایی با شاخص ۳: این لنزها  ۸ تا ۱۸ % از اشعه‌ی فرابنفش را جذب می کنند و قدرت بالایی در جذب اشعه‌ فرابنفش دارند و برای فعالیت‌هایی مثل رانندگی و کوهنوردی مناسب است.
• لنزهایی با شاخص ۴: این لنزها ۱۳ تا ۱۸ % از اشعه‌ی فرابنفش را جذب می کنند و منحصرا برای فعالیت کوهنوردی کاربرد دارند و برای انجام کارهای روزانه مفید نیستند.

VLT یا انتقال نور مرئی:

VLT یا انتقال نور مرئی نیز به مقدار نوری گفته می‌شود که از لنز عینک آفتابی عبور کرده و به چشم شما می رسد به عنوان مثال، لنز عینک‌های Jublo دارای VLT پنج درصد است. VLT یک عینک آفتابی به عواملی همچون مواد به کار رفته در ساخت لنز، رنگ، ضخامت لنز و روکش روی لنز بستگی دارد. پس قبل از خرید عینک به UV بودن عینک و درصد VLT لنز حتما توجه کنید. طبق اندازه گیری‌ها VLT تحت تاثیر رنگ و ضخامت لنز، مواد و روکش آن محاسبه می‌شود.

«درصد» واحد شمارش نور مرئی یا VLT است:

• 0 – 19% VLT: ایده‌آل برای هوای روشن و آفتابی
• 20 – 40% VLT: مناسب برای استفاده روزانه
• + 40% VLT: مناسب برای شرایط ابری و کم نور
• 80 – +90% VLT: ایده‌آل برای شرایط بسیار کم نور و شب

فریم عینک:

در انتخاب فریم عینک آفتابی خود دقت کنید زیرا در ایمنی، دوام و راحتی عینک شما تاثیر گذار است. فریم عینک انتخابی باید متناسب با چهره و فرم هندسی صورت باشد و با آن احساس راحتی داشته باشید، اگر در هنگام کوهنوردی عینک شما راحت و سبک نباشد، وزن عینک روی صورت شما سنگینی می‌کند و باعث کلافگی شما می‌شود.

در ساخت قاب عینک از مواد و متریال مختلفی استفاده می‌شود که در میان آن‌ها پلاستیک بهترین گزینه است، زیرا بسیار سبک و انعطاف‌ پذیر بوده و شما با آن احساس راحتی دارید. با توجه به اینکه سفرهای کوهنوردی معمولا طولانی مدت هستند، شما باید عینکی را انتخاب کنید که قاب و فریم سبکی داشته باشد، زیرا اگر قاب عینک شما سنگین باشد باعث کلافگی شما می‌شود و تحمل آن برای شما طاقت‌فرسا و آزار دهنده می‌شود.

بهترین و مناسب ترین فریم عینک کوهنوردی مناسب شما مدل هایی هستند که که انحنایی نزدیک به صورت شما دارند و از قوس صورت شما پیروی می کنند، زیرا زمانی که متناسب با قوس صورت باشند بسیار راحت هستند و معمولا از گوشه ها نیز، از صورت شما محافظت می کند. همچنین عینک های با فریم کمربندی (wraparound) در تمام مسیر صعود آن را روی صورت خود داشته باشید، چرا که راحتی خوبی روی صورت دارند، همچنین از گوشه های صورت در برابر اشعه های مضر خورشید، سنگ، خاک، آب و … محافظت می کنند.

جنس فریم عینک ها شامل فلزی، نایلونی و دست ساز یا استات هستند. فریم‌های فلزی گران‌تر اما با دوام‌تر هستند و برای انجام فعالیت‌های شدید و سنگین مناسب نیستند، اما به راحتی روی صورت قابل تنظیم هستند. فریم‌های نایلونی از قابلیت تنظیم برخوردار نیستند، مگر اینکه دارای سیم قابل تنظیم باشند اما سبک‌تر و ارزان‌تر هستند. فریم‌های دست‌ساز یا استات نیز جزو عینک‌های گران با فریم پلاستیکی در رنگ‌های متنوع، با انعطاف‌پذیری کم هستند که برای فعالیت‌های سنگین و ورزش مناسب نمی‌باشند.

لنز مناسب:

وضوح، دوام، قیمت و وزن لنزها به جنس و موادی که در ساخت لنز استفاده شده است بستگی دارد. لنزها از مواد مختلفی مانند پلاستیک، شیشه، پلی‌اورتان، پلی‌کربنات و اکرلیک ساخته می‌شوند که رایج ترین آنها شیشه است که هرچند در برابر خراش مقاوم است اما مراقبت نیاز دارد، زیرا ممکن است بشکند و لنز های پلی‌کربنات برعکس لنز شیشه ای در برابر شکستن مقاوم تر است اما می تواند به راحتی خراشیده شود. عینک های با جنس پلاستیک نیز در بازار هستند که مناسب برای کوهنوردی و استفاده در ارتفاعات نیستند، زیرا قادر به محافظت از شما در برابر اشعه ماورا بنفش قوی در محیط مرتفع نیستند. بهترین ماده برای لنزهای کوهنوردی پلی‌اورتان است که اپتیک عالی دارد و محکم و بادوام و ضد خراش است.

یکی از مهم ترین نکات در خرید عینک کوهنوردی توجه به پلاریزه (قطبی شده) بودن لنز عینک است زیرا این لنزها، میزان تابش آزار دهنده را کاهش داده و به خوبی از چشمان شما در برابر خورشید، برف، باران و شن و … محفاظت می‌کند. همچنین به شما تصویر واضح تر و دید بهتری می دهد تا بتوانید محیط اطراف خود را کاملاً واضح ببینید. تابش مستقیم نور خورشید که می‌تواند چشم‌های شما را خسته کند و باعث سردرد شود که پلاریزه بودن لنز عینک از این مورد جلوگیری کرده و لذت شما را از صعودتان دو چندان می کند.

مورد بعدی که باید برای عینک کوهنوردی مناسب در نظر داشته باشید ضد خش بودن لنز آن است که دوام و عمر آنها بی شک از یک هفته صعود شما بیشتر است. همچنین این لنزها، در برابر ضربه و تکان نیز، مقاومت خوبی دارند.

دوام عینک:

در هنگام کوهنوردی امکان بهم خوردن تعادل شما و افتادن عینک بسیار زیاد است، در نتیجه سعی کنید عینک مقاوم و بادوامی را انتخاب کنید. معمولا عینک‌های پلاستیکی از دوام و طول عمر بیشتری برخوردار هستند و در صورت ضربه خوردن آسیب کمتری به آنها وارد می‌شود. همچنین یک بند مناسب نیز می تواند اکسسوری خوبی برای کاهش احتمال گم شدن عینک باشد.

در اخر حتما این نکته را در نظر داشته باشید که عینک کوهنوردی و البته عینک استاندارد و مناسب از وسایل ضروری هر کوهنورد است که همیشه باید برای سلامت چشمانتان همراهتان باشد، زیرا چشم ها از حساس ترین عضوهای بدن می باشند که استفاده نکردن از آن یا غیر استاندارد بودن عینک کوهنوردی صدمات جبران ناپذیری مانند آسیب جدی به شبکیه چشم، سردرد، آب مروارید زود رس، قرمزی و درد چشم، تاری دید، خیرگی چشم، کاهش حدت بینایی، کاهش حساسیت به کنتراست و در برخی موارد ممکن است باعث از بین رفتن کامل بینایی شود.

با مراجعه به سایت فروشگاه یاناکوه می‌توانید انواع مدل‌های عینک‌های مخصوص کوهنوردی را مشاهده نموده و با استفاده از نکات گفته شده عینک مناسب مورد نیاز خود را خریداری کنید.

منابع:

سایت: alpineascents

سایت: thehikingadventure 

سایت: rei

سایت: https://www.julbo.com/en_us/choosing-your-mountaineering-sunglasses